BRIEF AAN JOU,

Zo, daar zat je niet op te wachten, om het maar zacht uit te drukken. Dit diepe, onomkeerbare verlies. Je ouders zijn er niet meer. Dat is een enorme schok. Ook als je het een tijdje zag aankomen, bijvoorbeeld als ze ziek waren, dan toch maakt dat onomkeerbare moment alles anders in je leven. Misschien is het net gebeurd. Misschien is het al iets langer geleden. Maar wanneer het ook was…echt wennen doet het niet. Ik wil je zeggen dat ik met je meevoel, en dat ik het vreselijk voor je vind. Want dat is het ook. En nu moet je verder. Vindt de maatschappij. Maar hoe dan?

Niemand heeft je een route-app gegeven met wat je nu moet doen. Hoe je met je gevoelens moet omgaan. De rouw, het verdriet. En eigenlijk is daar ook niet echt een standaard boekje voor. Bestond dat maar…maar de waarheid is dat rouw en verlies voor iedereen anders verloopt. Je hoort weleens over ‘de standaard fases van rouw’. Maar eigenlijk lopen al die fases steeds door elkaar heen als slierten spaghetti. Dat maakt het lastig en rommelig. En dan moet je ook nog praktische zaken zien op te pakken. Wonen, school, werk, sport, vrienden…de wereld lijkt maar wreed door te draaien, terwijl jouw wereld eigenlijk even doodstil staat.

Er gebeuren zoveel ingewikkelde dingen als je wees wordt, in je gevoel en rond de dingen die je moet doen. Misschien ben je tiener, en logeer of woon je bij pleegouders, of vrienden van je ouders. Of misschien ben je iets ouder, en logeer je bij vrienden, of probeer je op jezelf te wonen, op kamers, al dan niet begeleid. Of misschien vecht je momenteel voor het huis waar je nu woont, en waar je ouders tot hun dood ook woonden. Je dagelijkse leven moet op een gegeven moment weer opgepakt worden. School, werk, bijbaantje, hobby, vrienden… En de geldzaken ook. En dan die erfenistoestand en andere papierwinkel nog. Het is natuurlijk knap als je dit allemaal kunt. Maar vaker dan je denkt lopen jonge nabestaanden tegen dingen op die gewoon te zwaar zijn om zelf helemaal alleen te dragen, in hun uppie. Het is absoluut normaal als je dit even niet in je eentje kunt.

Er is niets mis met je, als je worstelt met dit soort dingen. WeesWijzer is een online gids en belangenbehartiger in ontwikkeling, die antwoord probeert te geven op zoveel mogelijk praktische zaken waar jonge nabestaanden mee te maken krijgen, en je de weg probeert te wijzen door het wilde oerwoud van dagelijkse realiteit als wees. Want zo’n standaard routekaart voor rouw en verlies is er misschien niet, maar we kunnen wél werken aan het iets gemakkelijker maken van jouw dagelijkse praktische toestand. Met kennis, informatie en handvatten waar je mee aan de slag kunt. We nemen je niet alles uit handen. We geloven dat iedereen zelf leert hoe je je leven goed kunt opbouwen, maar weten (ook uit eigen ervaring) dat je daar een vangnet voor nodig hebt. Een vangnet van mensen die achter je en naast je staan, en kennis en kunde die je gaandeweg opdoet. Als je die hebt, dan leer je het gemakkelijker, en geloof je ook dat je het kunt. Want je kúnt het ook.

We geloven in bondgenoten. Want om deze toestand in je eentje aan te moeten gaan, is gewoon hartstikke pittig. We vinden dat ieder weeskind een bondgenoot verdient. Iemand die je ziet, die naar je luistert, met je meeleeft, naast je staat, en samen met jou dingen uitzoekt. Soms kan dat een vriend zijn die je al had. Of een vader of moeder van een maat. Of je leraar of mentor. Of een dominee, pastoor of diaconaal werker van een kerk. Of je buurman. Diegene hoeft niet ‘alles’ te weten, maar wel ‘alles’ met je willen onderzoeken. Want als je iets samen kunt doen, dan voelt dat gewoon hartstikke veel sterker. En dat IS het ook. Het kan zijn dat je nu nog niet die bondgenoot hebt gevonden. Dat je voelt dat je ‘niemand hebt’. Ik zou je willen vragen wel op zoek te gaan naar diegene. Ook als de wereld keihard voelt, en het soms kan lijken alsof niemand echt te vertrouwen is, of dat iedereen alleen maar met zichzelf bezig is, vooral nu er zoveel gebeurt in de wereld. En toch, tóch vraag ik je vertrouwen te hebben. Want die bondgenoot is er, ook voor jou.

Het is soms lastig als mensen zeggen ‘ik weet hoe je je voelt’. Goed bedoeld, maar ook ongelooflijk irritant. Want meestal weten ze helemaal niet hoe je je voelt. Maar dénken ze dat alleen maar. ‘Projectie’ wordt dat ook wel genoemd. Dan denkt iemand dat ‘ie weet hoe jij je voelt of wat je denkt, en vult dan van alles in. Vaak heeft zo iemand dat niet eens door. Maar het kan dan voor jou hartstikke eenzaam voelen. Want door het invullen door een ander…voel jij je niet gehoord. En monddood gemaakt. Bijvoorbeeld als iemand er nog goedbedoeld achteraan plakt ‘Wat knáp van je dat je alles alleen doet’. Terwijl je eigenlijk misschien net had willen zeggen ‘ik red dit niet, HELP’. Maar dan voel je niet meer de ruimte om te zeggen wat je écht voelt, écht denkt, écht wilt, écht nodig hebt. Mocht dit je gebeuren, is het handig om één keer tegen degene die dat doet te zeggen: “Je bedoelt het vast heel goed. Maar ik denk niet dat je weet hoe ik me werkelijk voel. Als je het echt wilt weten, wil ik het je vertellen, als je wilt luisteren. Daar help je me mee.” Dat kan hartstikke spannend en lastig zijn, vooral als je stiekem al vreselijk geïrriteerd raakte door zo’n invuller. En toch kán het ‘t waard zijn. Als iemand het dan nóg niet wil horen, of stom reageert, vertrouw dan op de gedachte ‘dit doet er niet toe, IK doe ertoe’. En zoek mensen die wél tof zijn. Want die zijn er.

Ik ga niet zeggen dat ik weet hoe jij je voelt. Dat zou ook hartstikke raar zijn, want ik ben jou niet. Wel heb ik als veertienjarige mijn ouders verloren, en kon ik niet steunen op overgebleven familieleden, omdat die er niet voor me waren, om wat voor reden dan ook. En ik moest mijn leven eigenlijk gewoon in mijn eentje opbouwen. Dat was niet chill, om het maar even zo te zeggen. Er waren gruwelijke tijden bij, bange momenten, maar ook stoere en mooie momenten. Ik schreef daar een boek over: ‘Zo, nu ben je wees’. Dat schreef ik eigenlijk vooral voor mensen om weeskinderen heen. Niet voor weeskinderen zelf, want zij weten zélf wel hoe ze zich voelen. Dat hoef ik hen, en jou, niet te vertellen. Mocht je het te moeilijk vinden om iemand te vertellen hoe ze zouden kunnen omgaan met jouw situatie, stuur hen dan dit linkje. Hoef jij het iets minder uit te leggen. En heb je vrienden die er echt voor je zijn in deze tijd? Dan ben ik enorm blij voor je. Wat goed, en wat fijn. Maar is dit niet het geval, dan is er niets mis met je.

En dan nu het praktische deel. WeesWijzer is niet in één dag gebouwd. Veel van de informatie moet opnieuw opgebouwd worden, omdat veel is ‘verjaard’. Informatie over erfenissen, wonen, werken, school en andere praktische zaken verandert regelmatig. Dit geldt ook voor informatie over sommige organisaties waar we naar verwijzen op deze website. Je zult merken dat eind 2023 steeds meer informatie beschikbaar wordt. Dat betekent ook dat de kans groot is dat wat je precies zoekt, er nog niet is. Maar je kunt wel MAILEN met een verzoek om deze informatie. Als we deze beschikbaar hebben en weten welke persoon bij welke organisatie je verder kan helpen (of als we dat zelf kunnen), dan laten we je dat weten.

En dan nog dit. Nog even los van het feit dat ik je een enorme trooper vind, wens ik je een vol hart, veel mazzel, inzicht en goede bondgenoten. En vergeet alsjeblieft nooit: je deugt, je doet ertoe, je bent de moeite waard. Ik heb vertrouwen in je. Als je op welk moment dan ook twijfelt aan deze woorden, lees ze dan opnieuw. Weet je wat, ik zet het hieronder nog even opnieuw in vette letters.

Je deugt, je doet ertoe, je bent de moeite waard. Ik heb vertrouwen in je. Als je op welk moment dan ook twijfelt aan deze woorden, lees ze dan opnieuw.

Je kunt ‘t. En je hoeft ‘t niet alleen.

Warme groet,

Jojanneke van den Bosch
WeesWijzer

JE DOET ERTOE.